کد مطلب:3596 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:30

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

مدتي است به درگاه الهي استغاثه ميكنم و حاجاتي از خدا طلب مينمايم; با آن كه شرايط دعا را هم رعايت ميكنم، ولي دعاي من قبول نميشود; از اين رو، اعتقادم به اموردين و مذهب ضعيف و سست شده است; لطفاً بفرماييد چگونه اعتقادهاي ديني خود را حفظ نمايم؟

زيبنده است پاسخ در دو بخش داده شود: اول: علّت پذيرفته نشدن دعا دوم: عوامل حفظ اعتقادات ديني

اول: پذيرفته نشدن دعا، علل و عوامل فراواني دارد كه به بعضي اشاره ميشود: الف ـ رعايت نكردن آداب دعا: در روايات ائمه اطهار: براي دعا، آداب فراواني گفته شده است تا آن جا كه زمان و مكان و حالات انسان در اجابت دعا، نقش زيادي دارند، چه بسا علّت مستجاب نشدن دعا، رعايت ننمودن آداب آن باشد. ب ـ موانع استجابت دعا: گاهي مستجاب نشدن دعا بر اثر موانع است; نخست بايد مانع را برطرف كرد; در اين جا به بعضي موانع اشاره ميشود: 1. پاك و حلال نبودن طعام: در روايات فراواني يكي از علتهاي مستجاب نشدن دعا، حلال نبودن كسب و طعام بيان شده است، شخصي خدمت پيامبر اكرمرسيد، عرض كرد: دوست دارم كه دعاي من به اجابت برسد، پيامبر6 فرمود: غذاي خود را پاك كن و غذاي حرام در معده خود وارد منما.(سفينة البحار، محدث قمي، ج 3، ص 56، نشر دارالاسوه.) آن حضرت در روايت ديگر فرمود: كسي كه دوست دارد دعايش مستجاب گردد، بايد غذا و كسب خود را پاك كند.(همان.) 2. آلودگي قلب بوسيله گناه: پيش از دعا بايد از گناه توبه كرد; امام صادقدراينباره ميفرمايد: مبادا هيچ يك از شما از خدا تقاضايي كند، مگر اين كه نخست حمد و ثناي او را به جا آورد و درود بر پيامبر و آل او بفرستد، بعد به گناه خود اعتراف كند و از گناه توبه كند، سپس دعا نمايد.(سفينة البحار، محدث قمي، ج 3، ص 50 و 56 / بحارالانوار، علامه مجلسي;، ج 93، ص 371 و 321، نشر مؤسسه الوفأ.) 3. ترك امر به معروف و نهي از منكر: يكي از موانع استجابت دعا، ترك وظيفه امر به معروف و نهي از منكر است، پيامبر اكرمدر اينباره ميفرمايد: بايد امر به معروف و نهي از منكر كنيد و گرنه خداوند بدان را بر شما مسلّط ميكند و هر چه دعا كنند مستجاب نخواهد شد.(همان.) 4. ادا نكردن حقوق ديگران: امام صادقميفرمايد: هر كس دوست دارد دعاي او به اجابت برسد، حقوقي كه مردم بر او دارند ادا نمايد.(همان.)

5. مصلحت نداشتن آن خواسته براي شخص: گاهي انسان از خدا چيزي ميخواهد كه به يقين ضرر و زيان دارد و چه بسا هلاكت او درآن باشد و خود نداند; خداي آگاه و حكيم كه مصلحت بنده خود را ميخواهد چنين تقاضايي را نميپذيرد; بديهي است انسان گاهي در تشخيص اشتباه ميكند; قرآن در اينباره ميفرمايد: وَعَسَيََّ أَن تَكْرَهُواْ شَيْ ئ‹ًا وَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَعَسَيََّ أَن تُحِبُّواْ شَيْ ئ‹ًا وَهُوَ شَرُّ لَّكُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لاَتَعْلَمُونَ ;(بقره،216) چه بسا از چيزي اكراه داشته باشيد كه خير شما در آن است، يا چيزي را دوست داشته باشيد كه شرّ شما در آن است وخدا ميداند و شما نميدانيد.

عليدر اينباره ميفرمايد: تأخير اجابت دعا، ترا از رحمت او نااميد نكند كه همانا بخشش خداوند به اندازه خلوص نيّت است، چه بسا كه تأخير در اجابت دعا، براي فرد، پاداشي بزرگتر در بر داشته باشد و چه بسا چيزي از خدا بخواهي و بدان دست نيابي، امّا دير يا زود بهتر از آن را به تو عطا كند، يا بلايي را از تو بگرداند و چه بسا چيزي ميخواهي كه اگر به آن برسي دينت تباه گردد.(نهج البلاغه، فيض الاسلام، ص 915، نامه 31 / بحارالانوار علامه مجلسي، ج 77، ص 205، نشر مؤسسه وفا.)

6. گاهي انسان از خدا چيزي ميخواهد كه چه بسا، به اسباب و عواملي نياز دارد كه نخست بايد آنها را به دست آورد تا انسان بتواند به آن خواسته برسد، چون جهان طبيعت بر مبناي علل و اسباب است و بايد از آن راه به هدف رسيد.

7. علاقه خدا به راز و نياز بنده: يكي از ياران امام رضا7 به آن حضرت عرض كرد: بيش از يك سال است كه از خدا حاجتي طلب ميكنم، ولي مستجاب نميشود، در قلب من سستي و ترديد ايجاد شده، حضرت فرمود: بپرهيز از اين كه شيطان بر تو راه پيدا كند و ترا وسوسه نمايد، چه بسا مؤمن از خدا حاجتي طلب ميكند و خدا حاجت او را اجابت نميكند، تا او به درگاه خدا، راز و نياز و استغاثه كند، چون خدا دوست دارد راز و نياز او را بشنود، سپس فرمود: به خدا قسم خداوند آن چه خير مؤمن است به تأخير نمياندازد.(بحارالانوار، همان، ج 93، ص 367.)

دوم:

1. براي حفظ عقيده، نخست كوشش كنيد، اصول دين را در خود تقويت نماييد. با مطالعه كتابهايي كه در اين مورد نوشته شده، معرفت خود رابه خدا و ساير پايههاي دين محكم كنيد و با برهان و منطق خدا را بشناسيد; بسياري از شبهات كه براي انسان پديد ميآيد، بر اثر سُست بودن مباني اعتقادي است. اراده ترك نماز به علت اجابت نشدن دعا، دليل بر ضعف عقيده در مرحله توحيد است، ذات الهي هيچ نيازي به عبادت ندارد، بلكه نماز و ساير عبادات، موجب ترقّي و سعادت خود ما است.

2. سعي كنيد با عبادت و توجّه بيشتر به خدا، وسوسههاي شيطان را از خود دوركنيد، بر نفس خود مسلّط باشيد، بر خلاف وسوسة شيطان كه ميخواهد شما را از انجام واجبات باز دارد، به نماز و ساير عبادات بيش از پيش اهميت دهيد; به تلاوت قرآن با تدبّر و توجّه به معناي آن، عنايت داشته باشيد. از خواندن دعاهاي رسيده از ائمه اطهار: غفلت نكنيد; دعا گنج معنوي است كه اگر كسي با حضور قلب بخواند، درهاي رحمت الهي به سوي او گشوده ميشود.

3. نعمتهاي مادّي و معنوي، فردي و اجتماعي الهي را كه خود از آن بهرهمند هستيد، به ياد آوريد و شكر نعمت كنيد. و از خدا بخواهيد كه شما را ياري فرمايد تا بتوانيد به خوبي عقيده و ايمان خود را حفظ نماييد. بهترين شكر نعمت، شكر عملي است و آن عبارت است از اين كه انسان هر نعمتي را در جاي خود مصرف كند و با نعمتهاي الهي، مرتكب گناه نشود; براي مثال شكر عملي نعمتهاي زبان، چشم، گوش و ساير اعضاي سالم كه خدا به ما داده،

آن است كه با آنها گناه نكنيم; بازبان دروغ نگوييم، غيبت نكنيم و تهمت نزنيم و چشم خود را از نگاه حرام باز داريم.